روش صحیح مطالعه و یادگیری

یکی
از شرایط اساسی مطالعه ، تمرکز حواس است . معمولاً دانش آموزان ، والدین
یا معلمین از عدم تمرکز حواس شاگردان شکوه می کنند و همین امر باعث ایجاد
افت تحصیلی در بین دانش آموزان ایرانی شده است . پس بر آن شدیم تا مطالبی
چند جهت رفع این مسئله ارائه دهیم :

1- دانش آموز باید قبل از ورود معلم به کلاس ، آمادگی روانی و عصبی داشته باشد ، در غیر این صورت در تمرکز حواس خلل ایجاد می گردد .

2- پنج دقیقه قبل از شروع درس ، دانش آموز باید ساکت و آرام باشد تا تمرکز لازم به وجود آید .

3- والدین و اولیاء مدرسه باید مدرسه و منزل را برای دانش آموز به صورت محیطی خوش آیند ، آرام بخش و شادی آفرین در آورند .

شیوه های مطالعه

از شیوه های مطالعه علمی که بسیاری از صاحب نظران به آن معتقد می باشند عبارتست از :

الف
– پیش خوانی و پس خوانی : یعنی دانش آموز همیشه یک درس از معلم جلوتر باشد
تا آمادگی ذهنی برای فراگیری درس ایجاد گردد و بعد از فراگیری هر درس توسط
معلم یک بار دیگر آن را مطالعه کند .

ب – سوال کردن : باید درس را به شیوه سئوالی مطرح کرد و پرسش ها را از خود پرسید .

ج – خط کشیدن زیر مطالب مهم : قابل ذکر است که نباید خط کشیدنها بیش از ده درصد مطالب هر درس باشد .

د – تکرار مطالب مهم : باید بعد از مطالعه درس ، مطالب مهم را از حفظ تکرار کرد .

مقدمات مطالعه

2-  در محیط مطالعه عواملی که باعث پرت شدن حواس می شود ، نباشد . مثلاً کتاب غیر درسی ، روزنامه ، عکس و ... .

3-  محیط مطالعه آرام باشد .

4-  در حین خستگی مطالعه نکنید .

بهداشت مطالعه

1- هوا
و نور : کیفیت هوای تنفسی هم از نظر ایجاد نشاط و هم از لحاظ فراهم آوردن
موجبات کسالت خیلی مهم است . تنفس در اتاق دربسته که هوا به قدر کافی در
آنجا وجود ندارد ، کاردرستی نیست .

2- جهت تابش نور : نور باید از
سمت چپ ، بالا و با زاویه تقریبی 45 درجه به کتاب و کاغذ بتابد . زیرا اگر
از سمت راست بتابد ، خصوصاً هنگام نگارش ، باعث ایجاد سایه دست برروی کاغذ
می شود که در دید اشکال ایجاد کرده و در نتیجه باعث خستگی چشم می شود .

3- استفاده
از نور غیر مستقیم : بهترین نور برای مطالعه و کار ، روشنایی معمولی اتاق
است که در هوای روشن به وسیله نور غیر مستقیم ایجاد شده باشد  .

4- فاصله
مناسب چشمها با کتاب یا کاغذ : یک چشم سالم از فاصله 30 سانتی متری می
تواند حروف کتاب را تشخیص دهد . اگر از این فاصله قادر به خواندن نیستید
به پزشک مراجعه نمائید .

5- نوع مرکب یا خودکار : بهترین رنگها ،
رنگ آبی و مشکی است که فشار کمتری به چشم وارد می کند و مانع خستگی می شود
. رنگهای قرمز ، سبز و ... دید را مشکل و باعث خستگی چشم می شوند .

6- استراحت
متناوب چشمها : برای هر ساعت مطالعه یک ربع تا بیست دقیقه استراحت مفید
لازم است . این استراحت نه تنها برای چشم بلکه برای مغز هم فرصت مناسبی
است که یادگیری خود را مرور کند . در زمان استراحت باید به فاصله دور و
بدون توجه و دقت نگاه کرد ، این کار باعث تنوع و تمدد اعصاب نیز می شود .

7- یکنواخت
بودن نور محیط : نورهای محیط خصوصا اگر در زاویه دید چشمهای شما هستند
باید یکنواخت باشد . یکی از معایب استفاده از چراغ مطالعه این است که
تمرکز نور به سطح کتاب و تاریکی نسبی محیط اطراف باعث خستگی زودرس چشمها
می شود .

8- وضع نشستن به هنگام مطالعه : وضع نشستن برای افرادی که
زیاد مطالعه می کنند بسیار مهم است . نباید به صورت خمیده و یا در طرفین
مطالعه نمود ، چون به تدریج باعث تغییر ستون فقرات می گردد ؛ ستون فقرات
به هنگام مطالعه باید راست باشد ، بایدضمن مطالعه و در وقتهای استراحت
چشمها و وضع نشستن خود را تغییر داده ، مختصری حرکت نمایید تا از رکود خون
در پاها جلوگیری شود . مطالعه در حال دراز کشیدن برای چشم مناسب نیست
چراکه روشنایی کتاب تامین نمی شود و خستگی زودتر فرا می رسد همچنین مطالعه
در وسط روز رو به شمال مناسب نیست زیرا نور بیشتر یا کمتر از حد طبیعی به
چشمها می رسد .

9- مطالعه موقع حرکت : مطالعه هنگام راه رفتن به علت تکان ، حرکت و تغییر دائمی فاصله چشمها تا کتاب باعث خستگی و ضعف چشمها می شود .

10- نور
لامپهای مهتابی : به علت داشتن نوسان ، چندان مناسب نیست و بهتر است به
جای استفاده از یک منبع نوری از چند چراغ استفاده نمود . نور نباید نوسان
داشته باشد تا روشنایی محل مطالعه یکسان بماند .

11- تعیین اوقات و
برنامه منظم برای مطالعه : اگر مطالعه در ساعات معینی از شبانه روز انجام
گیرد ، آمادگی ذهنی و بدنی به هنگام مطالعه را می کاهد ، مگر اینکه زمان
مطالعه کوتاه مدت باشد .

12- صرف غذا و مطالعه : بلافاصله پس از صرف
غذا نباید مطالعه نمود ، زیرا به علت شروع فعالیت دستگاه گوارش پس از
خوردن غذا و هجوم خون به معده و احشاء داخلی ، از میزان جریان خون در مغز
کاسته می شود و آمادگی برای مطالعه کاهش می یابد .

13- تنفس هنگام
مطالعه : انجام حرکات تنفسی متناسب در مطالعه بسیار مهم است . تنفس اگر
نامنظم باشد ، به تدریج باعث کاهش اکسیژن خون و ایجاد حالت خواب آلودگی می
شود ودرنتیجه از آمادگی ذهنی برای مطالعه می کاهد .

14- آرامش فکری
: در هنگام مطالعه باید از اشتغالات ذهنی و عصبانیت جلوگیری نمود . اضطراب
و ناراحتی باعث از بین رفتن تمرکز حواس می شود و حافظه کسانی که دارای
اضطراب و عصبانیت هستند ، به طور محسوسی از افراد عادی کمتر است .

15- ورزش
و مطالعه : یکی از مشکلات اساسی در مطالعات طولانی اختلال در جریان خون
است . افرادی که ساعت زیادی در شبانه روز به مطالعه می پردازند باید
فعالیت و حرکات عضلانی کافی داشته باشند . چرا که در افراد پرمطالعه ، خون
بیش از همه جا ، در مغز و کاسه سر گردش کرده و اختلالاتی در گردش خونشان
به وجود می آید .